تلسکوپ فضایی «جیمز وب»، بزرگترین و قدرتمندترین تلسکوپ فضایی برای بررسی نور اولین ستارگان و کهکشان‌های جهان هستی و همچنین جست‌وجوی حیات فرازمینی است.

این تلسکوپ شنبه، ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱، همزمان با کریسمس، سوار بر موشک اروپایی آریان ۵ از سواحل گویان فرانسه واقع در سواحل شرقی آمریکای جنوبی، سفر شگفت‌انگیز خود را آغاز کرد.

تلسکوپ جیمز وب که ساخت آن، ۳۰ سال زمان برده و ۱۰ میلیارد دلار هزینه در برداشته، قرار است در فاصله ۱.۵میلیون کیلومتری زمین و در مداری دوران حول نقطه لاگرانژ ۲ مستقر شود که تقریبا چهار برابر دورتر از ماه و ۲۵ هزار بار دورتر از نقطه استقرار تلسکوپ هابل است.(نقاط لاگرانژی، نقاطی هستند که بین دو سیاره یا بین سیاره و خورشید وجود دارد .اگر جسمی در این نقاط قرار گیرد،بین دو سیاره ساکن باقی می ماند. بین دو سیاره یا بین خورشید و یک سیاره ۵ نقطه لاگرانژی وجود دارد)

برای شروع کار خود در ابتدا، آینه عظیم و پوشش خورشیدی تلسکوپ باید باز شود که به سبک اوریگامی بسته شده تا با شکل مخروطی دماغه موشک آریان، مطابقت داشته باشد. با باز شدن این آینه‌ها، تلسکوپ جیمز وب قادر خواهد بود تا ۱۰۰ میلیون سال پس از مه‌بانگ(بیگ‌بنگ) در ۱۳.۷ میلیارد سال قبل را مشاهده کند.

بیل نیلسون، مدیر ناسا پیشتر گفته بود: « جیمز وب درک بهتری را از جهان و جایگاه ما در آن به ما خواهد داد و پاسخی به این پرسش را فراهم خواهد کرد که ما کیستیم.»

توماس زوربوشن، مدیر علمی ناسا گفته است: «جیمز وب در مکانی کاملا متفاوت با سرمایی مافوق تصور (منفی ۲۳۰ درجه) کار خواهد کرد.»

تلسکوپ جیمز وب که به پاس خدمات مدیر ناسا در دهه ۶۰ قرن گذشته به نام او نامگذاری شده، از بزرگترین پروژه‌های علمی تاریخ بشر محسوب می‌شود و مراحل ساخت آن در اروپا و آمریکا طی شده است. این تلسکوپ عظیم ۷ تنی، حاصل تلاش هزاران نفر از ۲۹ کشور جهان است که از دهه ۹۰ قرن گذشته، کار به روی این پروژه را آغاز کردند.

این تلسکوپ فضایی با آینه ۲۵ متر مربعی از فلز بریلیوم خود کارائی برای بازتاب اشعه مادون قرمز را به حداکثر می‌رساند؛ یعنی منعکس کردن ۹۸ درصد نوری که از ستارگان دوردست می‌توانند ساطع شوند. این آینه شگرف چند وجهی کمک می‌کند که جیمز وب، ژرف‌تر از سلف خود هابل، هر آن چه پشت توده‌های ضخیم غبار پنهان شده‌اند را قابل مشاهده سازد.

تلسکوپ فضایی جیمز وب چهار هدف کلیدی دارد:

  • جستجوی نور از نخستین ستارگان و کهکشان‌هایی که پس از مه‌بانگ در کیهان شکل گرفتند.
  • بررسی شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها.
  • درک شکل‌گیری ستارگان و منظومه‌های سیاره‌ای.
  • مطالعهٔ سیستم‌های سیاره‌ای و خاستگاه پیدایش زندگی.

مقایسه آینه تلسکوپ جیمز وب . آینه تلسکوپ هابل

اولین نصویر جیمزوب ار خوشه کهکشانی  SMACS J0723.3-7327 که در فاصله ۴میلیارد سال نوری از ما قرار دارد.