پارس دانش: کیوان یا زحل ششمین سیاره ی منظومه ی شمسی است ودور ترین سیاره یی است که باچشم غیرمسلح دیده می شود. جالب ترین پدیده حلقه های شگفت اورآن است که در سال ۱۶۱۰توسط گالیله کشف شد.در این نوشته به ویژگی های عجیب این سیاره ی عظیم می پردازیم .
نمایه ی سیاره
جرم: ۵۶۸٫۳۱۹٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیارد تن (۹۵٫۱۶ برابر زمین)
قطر استوایی: ۱۲۰٫۵۳۶ کیلومتر
قطر قطبی: ۱۰۸٫۷۲۸ کیلومتر
استوایی دور: ۳۶۵٫۸۸۲ کیلومتر
قمرهای شناخته شده: ۶۲
قمر های قابل توجه: تیتان، رئا و انسلادوس
حلقه شناخته شده: ۳۰+ (۷ گروه)
مدار فاصله: ۱٫۴۲۶٫۶۶۶٫۴۲۲ کیلومتر (۹٫۵۸ AU)
دوره مدار: ۱۰،۷۵۵٫۷۰ روز زمین (۲۹٫۴۵ سال زمینی)
سرعت در مدار :۹٫۶۹ کیلومتر در ثانیه
حجم: ۷۶۳ برابر حجم زمین
چگالی متوسط : ۰٫۶۸۷ گرم بر سانتی متر مکعب (کمتر از آب)
شدت میدان گرانش :۱٫۰۶۵ برابرزمین
سرعت فرار : ۳۵٫۵ کیلومتر برثانیه
دوره چرخش به دور محور :۱۰ساعت و ۳۳ دقیقه
ترکیبات : ۹۶ درصد هیدروژن (H2) ، ۳درصد هلیوم (He) ،۰٫۴ درصد متان (CH4) ،۰٫۰۱ درصد آمونیاک (NH3) ، هیدروژن سنگین (HD) 0.01 درصد اتان (C2H6) 0.0007 درصد و ترکیبات جامد ازآمونیاک (NH3) ،آب (H2O) وآمونیوم هیدروسولفید (NH4SH) از دمای سطح: ° C 139 –
اولین رصد: قرن ۸ قبل از میلاد
ثبت شده توسط: آشوریان
اندازه ی زحل در مقایسه با زمین
حقایق در مورد زحل- زحل با چشم غیرمسلح دیده می شود
این سیاره پنجمین جسم درخشان در منظومه شمسی است و همچنین به راحتی از طریق دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک قابل مطالعه است.
- زحل برای مردم باستان شناخته شده بود، از جمله ناظران بابل وشرق دور
رومیان آن را ساترن و یونانیان ان را کرونوس می نامیدند
- زحل پخ ترین سیاره است
قطر قطبی آن ۹۰ درصد قطر استوایی آن است، که این به دلیل چگالی پایین آن و چرخش سریع می باشد. چرخش زحل حول محور خود در هر ۱۰ ساعت و ۳۴ دقیقه است و آن اولین روز کوتاه درسیارات منظومه شمسی داراست .
- زمان حرکت زحل به دور خورشید هر۲۹ سال زمینی یک بار.زحل حرکت آرام خود را در برابر پس زمینه ی ستارگان را از نام مستعار “Lubadsagush” به معنی “قدیمی ترین قدیمی”.از آشوریان باستان به دست آورده.
- قسمت بالایی اتمسفر زحل به باندهایی از ابرها تقسیم می شوندکه آن در لایه هایی متراکم تر و دورتر نسبت به سیاره وجود دارد. در نهایت، درعمق درون آن در قلب یک فضای داخلی گرم هیدروژن فلزی (هیدروژن مایع که رسانای جریان الکتریکی می باشد) داریم .
لایه های بالا عمدتا از یخ آمونیاک، در زیر آنها، ابرها تا حد زیادی ازآب یخ زده و در زیر ابرها لایه یی از هیدروژن سرد ، یخ و مخلوط گوگرد می باشد. - قطب شمال زحل طوفان بیضی شکل شبیه به مشتری دارد.
- شفق ها ی قطبی در قطب شمال زحل
منطقه اطراف قطب شمال آن دارای یک الگوی شش ضلعی شکل از ابرهاست .
دانشمندان فکر می کنند این ممکن است یک الگوی موج در ابرهای بالا باشد . تصاویر فروسرخ جدید فضاپیمای کاسینی از زحل یکی از عجیب‌ترین عوارض سطح این سیاره را نمایان کرد. ساختار ابر مانند یک شش ضلعی است که به دور نقطه ی قطب شمال زحل در گردش می‌باشد. این ساختار بیست سال پیش درگذر فضاپیمای ویجر از کنار زحل در درجه ۷۸ شمال کشف شده‌است. هر ضلع این شش ضلعی حدود ۱۳۰۰۰ کیلومتر است که از شعاع زمین بزرگتر است. از این رو این شش ضلعی به قدری بزرگ است که شش زمین در آن قابل جاسازی است. ساختار شش ضلعی هر ۱۰ ساعت و ۳۹ دقیقه و ۲۴ ثانیه یکبار می‌چرخد که تصور می‌شود این زمان زمان چرخش درون زحل باشد. علت تشکیل این ساختار برای محققین معلوم نیست ولیکن بیشتر آنان تصور می‌کنند این ساختار از برهمکنش موج و ماده ایجاد شده است. محققین موفق شدند در آزمایشگاه نیز ساختارهای هندسی به وسیله موج ایجاد کنند.
حلقه کیوان عمدتا از تکه های یخ و مقدار بسیار کمی از گرد و غبار کربن ساخته شده است. گستره ی حلقه بیش از ۱۲۰۷۰۰ کیلومترنسبت به سیاره است، اما به طور شگفت آوری نازک ،یعنی تنها حدود ۲۰ متر ضخامت دارد.
زحل ۱۵۰ قمر و شبه قمر دارد
همه ی آن ها جهان های منجمد می باشد. بزرگترین قمر تیتان و رئا است.قمردیگر انسلادوس، به نظر می رسد که یک اقیانوس زیر سطح یخ زده آن وجود دارد.یکی از پدیده‌های خاص در قمرهای زحل، میان دو قمر جانوس و اپیمتئوس اتفاق میفتد این دو قمر در مداری تقریباً یکسان دور سیاره زحل چرخش می‌کنند و هر چهار سال یکبار به یکدیگر بسیار نزدیک می‌شوند. در زمان نزدیک شدن، نیروی جاذبه متقابل آنها باعث می‌شود که مدار چرخش آنها با یکدیگر جابه‌جا شود.
تیتان یک قمربا فضای پیچیده ومتراکم وغنی از نیتروژن است
این قمرعمدتا از یخ آب و صخره تشکیل شده است. سطح منجمد آن دارای دریاچه هایی از متان مایع و مناظری پوشش داده شده با نیتروژن یخ زده است. دانشمندان سیاره ی تیتان را مانند یک بندر برای زندگی در نظر می کیرند ،اما نه مانندزندگی در زمین.
- قطب جنوب زحل
- در قطب جنوب زحل نیز یک ساختار چرخشی بزرگ وجود دارد. در سال ۲۰۰۶ ناسا اعلام کرد که فضاپیمای کاسینی یک طوفان بزرگ در قطب جنوب زحل دیده است که دارای ساختاری شبیه یک چشم است. اندازه این ساختار تقریبا دارای اندازه زمین است.
چهار فضاپیما به زحل سفر کرده اندپایونیر ۱۱، ویجر ۱ و ۲ و ماموریت کاسینی-هویگنس همه این سیاره مورد مطالعه قرارداده اند .کاسینی همچنان گردش به مدار زحل را ادامه می دهد* و به ارسال اطلاعات در مورد سیاره، قمر آن، و حلقه ها می پردازد.
*به روز رسانی: کاسینی ماموریت خود رادر یال ۲۰۱۷ به اتمام رساند
یخ فشانی اسلادوس
قمرتیتان بزرگترین قمر زحل و دومین قمر بعد از گانیمید مشتری
قمر میماس
قمر رئا